Musical Leadership

Master Musical Leadership

De master Musical Leadership is een hoofdvak in de master Muziek bedoeld voor studenten met een bachelor Docent Muziek of een bachelor Muziek. De master biedt de kennis en vaardigheden die nodig zijn om leiding te geven aan muziekprojecten in sociale en educatieve settingen. Afronding van dit masterprogramma leidt tot de internationale graad Master of Music (MMus). Speerpunten van het programma zijn:

het ontwerpen en uitvoeren van sociaal-muzikale projecten en/of muziek-educatieve projecten
uitdiepen van de eigen artistieke signatuur met les in het muzikaal hoofdvak en keuzevakken
research
versterking van een beroepspraktijk waarin musiceren en creatief ondernemen hand in hand gaan

Inleiding

Het tweejarige programma (120 studiepunten) biedt een praktische en reflectieve leeromgeving. Muzikaal maakproces, muzikaal leiderschap en onderzoek binnen een sociaal-culturele context of muziek-educatief onderzoek binnen/buitenschools staan centraal. De student gaat als muzikaal leider aan de slag met diverse maatschappelijke doelgroepen. Startpunt zijn de fascinaties en persoonlijke interesses van de student. Van hieruit gaat de master in op actuele maatschappelijke waarden zoals participatie en inclusie. We richten ons op het creatieve proces en de middelen (zowel praktisch, theoretisch als onderzoeksmatig) die nodig zijn om als muzikaal leider een sociaal-muzikaal participatieproject op te zetten en te realiseren. Community music is een veelgebruikte Engelse term hiervoor. De projecten vormen de kapstok van waaruit andere modules worden aangeboden. Individuele coachingstrajecten en op maat toegesneden musiceervakken worden afgewisseld met werkgroepen, seminars, mastervakken en researchmodules.

Kernwaarden: participatie, verbinding, inclusie

De master gaat uit van de verbindende kracht van muziek. Muziek klinkt in ieders leven. Muziek is een voertuig voor eindeloos veel muzikaal gedrag waarbij we bewust of onbewust gezamenlijk tot beleving en betekenisgeving komen. Muziek stelt ons in staat ons te verbinden - met de wereld buiten, met anderen (een muziekfestival), met het verleden (mensen met dementie), met gebeurtenissen in een plaats of een cultuur, met je innerlijk of je emoties, en met schoonheid en esthetiek. [Boele, Bisschop E. (2014). De Muzikale Ander. Groningen: Hanze Kenniscentra, University of Applied Sciences.]
Het studieprogramma richt zich zodoende met nadruk op muzikale inclusie, op het toegankelijk maken van praktische muziekbeoefening en muzikale ervaring door en voor uiteenlopende (ook achtergestelde) groepen in de samenleving.

Bouwstenen van muzikaal leiderschap

Met de bouwstenen van muzikaal leiderschap komen praktijk, theorie en onderzoek samen.

Praktijk
Het sociaal-muzikale of muziek-educatieve project dat de student initieert en uitvoert op basis van:

muzikantschap: het inbrengen van een eigen artistieke praktijk vanuit muzikale expertise en een eigen muzikale signatuur; hiermee wordt muzikaal leiderschap individueel gemarkeerd.

Theorie
De kennis en informatie die nodig is om het muzikaal leiderschap uit te voeren. Dit omvat:

projectmanagement: o.a. chaordisch projectmanagement, kennis van leiderschapsstijlen, business modelling
muziekpedagogiek: inzichten uit de pedagogiek om projecten mee vorm te geven
inzicht in desociaal-culturele context: de community die van invloed is op de doelen en uitkomsten van het muziekproject

Onderzoek
Ontwerpgericht onderzoek(design thinking) is het systematisch en geïntegreerd ontwikkelen van een oplossing voor een praktijkprobleem vanuit muzikaal leiderschap. Hiermee plaatsen studenten hun projecten in een bredere onderzoeksomgeving.

Programmaonderdelen

De master duurt twee jaar. De programmaonderdelen zijn gerelateerd aan de bouwstenen van muzikaal leiderschap. In elk jaar komen aan de orde:

1. ontwerpen en uitvoeren van een project
2. muzikantschap gericht op de eigen muzikale ontwikkeling en de projecten
3. theorie in:
a. werkgroepen en seminars rondom projectmanagement, muziekpedagogiek, actualiteit in het werkveld
b. intervisiebijeenkomsten rondom voortgang van de projecten en persoonlijke ontwikkeling
4. onderzoek, verbonden met de projecten;
5. keuzevakken
6. vrije keuzeruimte

Het project

Centraal in het studieprogramma staat het projectmatig werken. De student is op zoek naar projecten die een innovatieve impuls aan het werkveld kunnen geven met participatie, verbinding en inclusie als uitgangspunt.

Een project kan een intergenerationeel ‘koor voor jong en oud’ zijn; een project waarin vluchtelingen en buurtbewoners samen muzikale verhalen componeren; een muzikaal project waarin mensen met een beperking muzikaal performen en gehoord worden; het opzetten van een inclusief projectensemble dat zich richt naar vragen, urgenties vanuit maatschappelijke contexten, variërend van ziekenhuis tot stadswijken; het realiseren van een muziekevenement met de bewoners van een zorginstelling en omwonenden.

Aan de hand van het project wordt gekeken wat nodig is om de aanwezige expertise van de student te verdiepen en te verstevigen. Deels dient daartoe een vast studieprogramma, deels komen we tegemoet aan de individuele leervragen. Voor elk project geldt:

zelfstandig het project initiëren, opzetten, uitvoeren en er leiding aan geven
de eigen artistieke signatuur aanspreken en inzetten
muziekpedagogische en educatieve expertise inzetten, passend bij de aard van het project
in verbinding staan met de maatschappelijke context
structurele samenwerkingen aangaan met betrokken stakeholders
een projectplan ontwikkelen met een realistisch business-model

Praktische informatie

Klik hier voor de deadline voor aanmelding.

Studenten die in aanmerking komen voor de Master Musical Leadership zijn in bezit van een bachelordiploma Docent Muziek of een bachelordiploma Muziek. Bij aanmelding dient de kandidaat de volgende documenten in te leveren:
a. een motivatiebrief
b. een voorstel voor muziek-educatief of sociaal-muzikaal project
c. een portfolio

Het projectvoorstel dient aan de volgende eisen te voldoen:

het projectvoorstel is ingebed in en kent een duidelijke maatschappelijke en/of educatieve context
er zijn diverse stakeholders bij betrokken
rollen van de muzikaal leider worden benoemd
doelgroepen en doelstelling(en) zijn helder geformuleerd

Het toelatingsexamen bevat de volgende onderdelen:

het pitchen van het projectvoorstel door de kandidaat
beoordeling door de commissie van het portfolio. In het portfolio dient aantoonbaar sprake te zijn van artistieke kwaliteiten, muziek-educatieve vaardigheden en ondernemende kwaliteiten
een toelatingsgesprek waarin motivatie, projectvoorstel en portfolio ter sprake komt

Zie ook de richtlijnen voor het toelatingsexamen in de volgende tab.

Klik hier voor de datum van het toelatingsexamen.

Bij aanmelding levert de kandidaat een muziek-educatief projectvoorstel, een digitaal portfolio en een motivatiebrief in. Op grond daarvan wordt bepaald of de kandidaat al dan niet wordt uitgenodigd voor het toelatingsexamen.

1. Het toelatingsexamen bevat de volgende onderdelen: 

Digitaal portfolio
In het portfolio worden overtuigend artistieke kwaliteiten, ondernemende kwaliteiten en muziekeducatieve vaardigheden aangetoond. Je kunt filmpjes en fotomateriaal opnemen, reflecties, stage-ervaringen, arrangementen of composities, en relevante beoordelingen. Het portfolio is één samenhangend document.

Opbouw van het portfolio:

voorblad: naam en datum
verantwoording en inhoudsopgave
cv
relevante documentatie van je kwaliteiten: stagebeoordelingen of educatieve praktijkervaring, aanbevelingen, composities/arrangementen, foto’s en OOK filmpjes over je muzikale kwaliteiten en filmpjes die pedagogische kwaliteiten laten zien

Projectvoorstel
Opzet: zie de toelichting hieronder. In het projectvoorstel neem je ook op welke muzikale vaardigheden e.d. je wilt ontwikkelen ten behoeve van het project in jaar 1. Dit is ook een onderwerp van bespreking met de docentenstaf, waarbij we kijken naar wat nodig is.

Motivatie
Dit is een brief van max 400-500 woorden.

Opzet toelatingsexamen:

het pitchen van het projectvoorstel  (3 minuten)
gesprek waarin motivatie, projectvoorstel en portfolio ter sprake komt
eventueel een aanvullende opdracht naar aanleiding van het portfolio of projectidee

Het toelatingsexamen is individueel en duurt 30-45 minuten. Aansluitend op het gesprek is er commissieberaad en beoordeling. Mondelinge uitslag volgt onmiddellijk na afloop van het beraad.

2. Projectvoorstel Master Musical Leadership:

 Het projectvoorstel geeft de opzet van je sociaal-muzikaal project weer. Het voorstel dient de volgende elementen te omvatten:

inleiding
beschrijving van het project
vraagstelling
kwaliteitseisen
jouw rol en de expertise/vaardigheden die je middels het project wilt ontwikkelen

Hieronder worden de richtlijnen voor het projectvoorstel per onderdeel verder uitgewerkt:

Inleiding [200-250 woorden]
In de inleiding beschrijf je de achtergrond van je projectvoorstel. Waar komt het idee van je sociaal-muzikaal project vandaan? Wat is de aanleiding? Wat is je fascinatie? Wat is de relevantie?
Bedenk daarbij dat er drie vormen van relevantie zijn:

persoonlijke relevantie (Wat is jouw fascinatie?)
praktische relevantie (Wat heeft het werkveld eraan? Hoe actueel is je vraagstuk? Hoe sluit het project aan bij maatschappelijke ontwikkelingen?)
theoretische relevantie (Wat zegt onderzoek erover? Wat zegt de theorie erover?)

Beschrijving van het project [400-500 woorden]
Hier beschrijf je kernachtig de inhoud en uitgangspunten van het project. Geef een korte beschrijving van de belangrijkste kernbegrippen (bijv. multicultureel orkest, intergenerationeel muziekproject, het pop-upkoor). In de beschrijving benoem je ook:

met wie wil je het wil project vormgeven (de stakeholders, doelgroep, betrokken partijen)?
wanneer wil je dat het project plaatsvindt? (een eerste ruwe planning)
waar wil je het project uitvoeren?

Vraagstelling [50 woorden]
Vraagstelling: kernvraag waar door middel van het uitvoeren van het project een antwoord op gezocht wordt. Bijvoorbeeld: in hoeverre kan een intergenerationeel muziekproject tussen kleuters en ouderen bijdragen aan het versterken van wederzijds begrip en verbondenheid?

Kwaliteitseisen [250 woorden]
Wanneer is het project geslaagd? Denk hierbij ook aan de verschillende pijlers van de master (onderzoek, muziekpedagogisch, muzikantschap, projectmanagement, sociaal-culturele context). Wat zijn de artistiek/muzikale kwaliteitseisen? Wat zijn de muziekpedagogische eisen? Etc.
Let op: je hoeft niet alle pijlers te laten zien, maar alleen die die die voor jou het meest relevant zijn.

Jouw rol en expertise [250 woorden]
Tot slot: Wat gaat jouw rol zijn in het project?
Ook dat kan weer van alles zijn: de verbinder (de connector), het manusje van alles, de conceptontwikkelaar, het artistieke brein.
Vanuit die rol beschrijf je ook welke expertise en vaardigheden je middels het project wilt ontwikkelen in de master.

Checklist projectvoorstel

Is de aanleiding tot het projectvoorstel duidelijk (wie wil wat weten en waarom)?
Is de kern van het projectvoorstel helder verwoord?
Is er een heldere vraagstelling?
Is duidelijk en haalbaar wat het project moet opleveren (kwaliteit en doelstelling)?
Heb je jouw eigen rol duidelijk en volledig beschreven?

Voltijds, 120 studiepunten (2 x 60) verdeeld over de programmaonderdelen van de master.

Afronding van dit masterprogramma leidt tot de internationale graad Master of Music (MMus).

Neem voor meer informatie contact op met Adri Schreuder

Adri Schreuder cursusleider, intervisie
Ben Hekkema projectmanagement
Carolien Hermans onderzoek, intervisie
Nicoline Mulder projectmanagement
Reinhard Findenegg muziekpedagogiek
docenten vocaal en instrumentaal van het CvA
gastdocenten uit binnen- en buitenland

Ervaringen van studenten

Deze master daagde mij uit om te kijken naar plekken waar muziek, buiten het podium en het klaslokaal, nog meer leerzaam en helpend zou kunnen zijn. Twee jaar lang mocht ik graven, luisteren, lezen en onderzoek doen naar muziek tussen ouderen en kinderen. Nadat ik de effecten had gemeten en gezien werd het me duidelijk: alle deelnemers, jong en oud, hebben plezier in en baat bij intergenerationeel muzikaal contact. Het is dan ook mijn doel geworden om dit laagdrempeliger en vanzelfsprekender te maken in het basisschool-(kunst)curriculum.
De master leerde mij zowel literatuur- als veldonderzoek doen, om me volledig te verdiepen in een onderwerp en gaf me daarbij de ruimte om me muzikaal te verbreden. Het opende nieuwe deuren en gaf oude kennis meer fundament. Een ware toevoeging aan mijn bachelor Docent Muziek.

Noa Samson

Het speciaal onderwijs was mijn afstudeerrichting in mijn laatste jaar van de opleiding Docent Muziek. Ik leerde doceren en muziekbelevingslessen te ontwerpen voor kinderen met meervoudige beperkingen. Bij muziekbelevingslessen worden je zintuigen centraal gesteld en bij het ervaren van muziek met elkaar in verband gebracht. Ik vond het bijzonder en inspirerend om te zien wat deze muziekbelevingslessen met de kinderen deden en hoe er verbinding met anderen ontstond.

In de Master Musical Leadership kreeg ik de kans om me verder te verdiepen in dit onderwerp. Ik voerde een project uit waarbij ik muziek componeerde voor deze muziekbelevingslessen. Ik onderzocht uit welke bouwstenen muziek moet bestaan om op deze aanpak aan te sluiten. Vervolgens keek ik naar de effecten van deze muziek op de aanpak en de leerlingen. Door het opzetten en uitvoeren van dit educatieve muziekproject leerde ik ook mijn onderzoekende, leidinggevende, vormgevende en compositorische kant kennen. Totaal nieuwe, verschillende rollen waarin ik mezelf gedurende de master heb kunnen en mogen ontwikkelen.

Mijn missie voor de komende jaren is vervolgonderzoek te doen naar de geschreven composities en het effect hiervan op het zintuigelijk ervaren van muziek. Daarbij wil ik mezelf als componist uitdagen om naast het speciaal onderwijs ook te kijken of ik voor andere doelgroepen kan gaan componeren. Tot slot wil ik met mijn zelfontwikkelde multimodale toolbox onder mijn arm de bekendheid van muziekbelevingslessen verspreiden en laten zien wat de kracht is van het zintuigelijk ervaren van muziek. Deze toolbox bevat mijn eigen muziek en is speciaal voor muziekdocenten en muziektherapeuten ontwikkeld om op speelse wijze kennis te maken met muziekbelevingslessen en het ontwerpen ervan.

Iris van Doggenaar